شناسایی برنامه‌‌های درسی کارآمد در تدوین منابع آموزش زبان فارسی با مقاصد عمومی برای غیرفارسی‌زبانان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه آموزش زبان فارسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی.

چکیده

یکی از کاستی‌های حوزه دانش آموزشکاوی زبان فارسی، نبود آگاهی از مناسب‌ترین برنامه‌های درسی برای تدوین منابع آموزشی است. هدف این پژوهش شناسایی برنامه‌های درسی کارآمد برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان برای مقاصد عمومی است. در این پژوهش میدانی 43 مدرس آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان از مراکز مختلف آموزش زبان فارسی دانشگاه‌های کشور به صورت تصادفی شرکت کرده‌اند. در این پژوهش از یک پرسشنامه محقق‌ساخته که حاوی 11 گویه در مورد انواع برنامه‌های درسی که نیز اعتبارسنجی شده است، استفاده گردید. نتایج نشان داد که از 11 برنامه درسی 9 برنامه درسی در وضعیت مطلوب و اثرگذار برای تدوین منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان برای اهداف عمومی قرار دارند. از نظر رتبه‌بندی 3 برنامه درسی «مهارت‌های آمیخته زبانی»، «تکلیف‌بنیان‌» و «مفهومی-کارکردی» از نظر میزان اهمیت و کارآمدی برای تدوین منابع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان برای اهداف عمومی در اولویت اول تا سوم و نیز برنامه‌های درسی «‌توانش‌بنیان»، «محتوا‌بنیان‌» و «متن‌بنیان» در ردیف‌های نهم تا یازدهم قرار گرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identifying Effective Curricula to Create General-Purpose Educational Resources for Teaching Persian to Non-Native Speakers

نویسنده [English]

  • Amirreza Vakilifard
Imam Khomeini International university
چکیده [English]

One of the deficiencies in the field of Persian language teaching and research is the absence of knowledge about the most appropriate curricula for creating educational resources. This study aimed to identify effective syllabi for teaching Persian to non-native speakers for general purposes. A questionnaire consisting of 11 items was used to gather data, and 43 teachers from various Persian language teaching centers in universities across the country participated in the field study. The results indicated that 9 out of 11 syllabi were favorable and effective for syllabus design in developing Persian language teaching resources and materials for non-Persian speakers. The "mixed language skills syllabus," "task-based syllabus," and "functional-notional syllabus" were ranked as the top three priorities in terms of significance and efficiency in syllabus design as an essential part of developing Persian language teaching materials for non-Persian speakers for general purposes. Additionally, "competence-based," "content-based," and "text-based" syllabi were ranked 9th to 11th.

کلیدواژه‌ها [English]

  • curriculum
  • product-oriented syllabus
  • process-oriented syllabus
  • didactics
  • Persian language
ادیب، یوسف، کریمی، سیدبهاالدین، محمودی، فیروز و بدری گرگری، رحیم. (1399). تحلیل برنامه درسی علوم تجربی پایه‌های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی براساس سبک‌های یادگیری. مدیریت و برنامه ریزی در نظام های آموزشی، 13 (2پیاپی25) )، 177-194.
اکبری شلدره، فریدون. (1393). پژوهشی در رویکردها و روش‌های فارسی آموزی در ایران. مطالعات برنامه درسی، 9(35)، 5-22.
خاوری، سمیه، سراجی، فرهاد و یوسف‌زاده چوسری، محمدرضا. (1402). ویژگی‌های برنامه درسی کارآفرینی فناورانه در دوره ابتدایی. مطالعات برنامه درسی، 18(68)، 57-78.
دبیرمقدم، محمد و صدیقی‌فر، زهره. (1391). آموزش جمله‌های شرطی زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان: مقایسه دو روش تدریس ساختاری و ‌تکلیف‌بنیان‌. پژوهش‌نامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان، 1 (2) 35-59.
رحیمی، مهرک و آژغ، حوریه (1389). تأثیر آموزش تکلیف‌محور بر مهارت خواندن و پیشرفت تحصیلی دانشجویان مهندسی در درس زبان تخصصی. نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش، سال پنجم، 5 (2)، 135-145.
صحرایی، رضامراد، وکیلی‏‌فرد، امیررضا، و سلطانی، مریم. (1392). بازنمایی اصول انگاره نیشن و مک‏ آلیستر در برنامه‏ های درسی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‏ زبانان. پژوهش نامه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، 2(1)، 5-36.
عباسی چوبتراش، معصومه، فتحی آذر، اسکندر، یاری حاج عطالو، جهانگیر، ادیب، یوسف و ملکی آوارسین، صادق. (1401). واکاوی تجارب زیسته راهبران آموزشی از رهبری برنامه درسی در مدارس. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، 16(4), 173-196.
عربی جونقانی، احمد، سلطانی، اصغر و اسمی، کرامت (1396). تعیین ویژگی‌های الگوی مطلوب برنامه ‏درسی زبان‏آموزی دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان. مطالعات برنامه درسی، 12(44)، 81-108.
میردهقان، مهین‌ناز. و جورقانی، اعظم. (1391). تهیه مطالب آموزشی برای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان بر مبنای رویکرد تلفیقی رایانه - مبنا و کلاس- مبنا در آموزش هم‌زمان مهارت‌های ‌زبان. پژوهش‌نامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان. 1(1)، 1-24.
میردهقان، مهین‌ناز، مریدی، بهزاد، و اورنگ، محمد. (1392). آموزش زبان فارسی به لاری زبانان بر مبنای تحلیل مقابله‌ای و رویکرد تکلیف محور. پژوهش‌نامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، 2(2)، 139-164.
وکیلی‌فرد، امیررضا. (1400). بررسی و شناساییِ روش‌ها ورویکردهای کارآمد آموزش زبان فارسی برای اهداف عمومی زبان‌آموزانِ غیرایرانی، پژوهش‌نامه آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان، 10 (2)، 21-52.
منابع لاتین
Abbaszadeh, Z. (2013). Genre-Based Approach and Second Language Syllabus Design. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 84, 1879-1884.
Berardo, S. A. (2007). Designing a Language Learning Syllabus. Rome: Aracne.
Chastain, K. (1998). Developing Second-Language Skills: Theory and Practice. (3rd ed.). USA, Harcourt Brace Jovanovich, Inc.
Feez, S. (2002). Text-based syllabus design. Sydney: NCELTR, Macquarie University.
Graves, K., & Xu, S. (2000). Designing language courses: A guide for teachers (No. 428 G7.). Boston, MA: Heinle & Heinle.
Harmer, J. (2012).  How to teach English (2nd ed.). Pearson Education Limited.
Larsen-Freeman, D., & Anderson, M. (2011). Techniques and Principles in Language Teaching. Oxford University Press.
Najafi Sarem, S. & Hamidi, H. (2012). The Proportional Syllabus: A Better Alternative to the Existing Syllabus Types in Language Curriculum Design in EFL, Contexts Advances in English Linguistics (AEL), 1 (3), 71-75.
Parrish, B. (2004). Teaching Adult ESL: A Practical Introduction. NY: Mc Grow Hill.
Peregoy, S. F. & Boyle, O. F. (2001). Reading, Writing, & Learning in ESL: A Resource Book for K-12 Teachers. New York: Addison Wesley Longman, Inc.
Reilly, T. (1988). Approaches to Foreign Language Syllabus Design. ERIC Clearinghouse on Languages and Linguistics Washington DC.1-6.
Richards, J.  C. & Rodgers, T.  (2014). Approaches and methods in Language teaching. Cambridge University Press.
Richards, J. C. & Renandaya, W. A. (2002). Methodology in Language Teaching: An anthology of current practice. New York: Cambridge University Press.
Richards, J. C. (2013). Curriculum Approaches in Language Teaching: Forward, Central, and Backward Design, RELC Journal, 44(1), 5–33.
Richards, J. C. (2017). Curriculum Development in language Teaching (2nd Ed.). Cambridge University Press.
Robinson, P. (2009). Syllabus Design. In Long, M. H. & Doughty, C. J. (Eds.), The Encyclopedia of Applied Linguistics (294-310), Singapore: Wiley – Blackwell.
Stoller, F. L. (2008). Content-Based Instruction. In N. Van Deusen-Scholl and N. H. Hornberger (eds), Encyclopedia of Language and Education, (2nd Ed.), Volume 4: Second and Foreign Language Education, (59–70), Springer Science and Business Media LLC.
Su, Y.-Ch. (2007). Student’s Changing Views and the Integrated Skills Approach in Taiwan’s EFL College Classes. Asia Pasific Education Review, 8: 27–40.
Weddel, K. S. (2009). How to Choose a Good ESL Textbook? Northern Colorado: Professional Development Center.
دوره 19، شماره 72
با تمرکز بر اجرای برنامه درسی
اردیبهشت 1403
صفحه 67-90
  • تاریخ دریافت: 26 آبان 1402
  • تاریخ بازنگری: 11 آذر 1402
  • تاریخ پذیرش: 01 اسفند 1402